Vragen over vakantierechten

1. Op hoeveel vakantiedagen hebben werknemers recht?
Werknemers hebben recht op betaald vakantieverlof van viermaal het aantal werkdagen per week. Als een werknemer dus vijf dagen per week werkt, heeft deze recht op minimaal 4 x 5 dagen = 20 betaalde vakantiedagen per jaar. Daarnaast kan de werkgever bovenwettelijke vakantiedagen toekennen.

2. Wanneer mag een werknemer vakantiedagen opnemen?
Nadat een werknemer zijn vakantiewensen bij u heeft ingediend, moet u binnen twee weken reageren, anders wordt de vakantie vastgesteld conform de wensen van de werknemer. Dit geldt alleen voor de wettelijke vakantiedagen, voor de bovenwettelijke vakantiedagen kan een andere regeling worden afgesproken. Als u bezwaar heeft tegen de vakantiewensen van de werknemer, kunt deze alleen afwijzen wegens een gewichtige reden, zoals onmisbaarheid of andere bedrijfseconomische of zwaarwegende problemen voor de bedrijfsvoering. Wel moet u dan akkoord gaan met een andere vakantieperiode van minimaal twee weken (of 2 maal 1 week).

3. Kan een werknemer onbeperkt vakantiedagen sparen?.
De wettelijke vakantiedagen kunnen bijvoorbeeld eerder verloren gaan dan bovenwettelijke vakantiedagen die de werknemer heeft meegenomen uit voorgaande jaren. De werkgever moet daarom verplicht een deugdelijke administratie bijhouden waarin de verschillende soorten vakantiedagen duidelijk aangegeven zijn:
1. nieuwe wettelijke vakantiedagen (vervaltermijn 6 maanden),
2. en bovenwettelijke vakantiedagen (5 jaar).

4. Mag de werkgever het opnemen van vakantiedagen weigeren?
De werknemer moet in staat worden gesteld om alle wettelijke vakantiedagen per jaar opte nemen. Daar mag de werkgever geen bezwaar tegen maken, ook niet door een beroep te doen op zwaarwegende bedrijfsbelangen.

5. Mag de werknemer de vakantiedagen in uren opnemen?
De werknemer mag vakantiedagen in uren opnemen, maar daar geldt wel een beperking bij. Minimaal moet de werknemer de helft van de wettelijke vakantiedagen aaneengesloten opnemen, of in twee gelijke perioden. Het overige vakantietegoed mag in uren worden opgenomen, maar u kunt hiertegen wegens `zwaarwegende bedrijfsbelangen` wel bezwaar tegen maken.

6. Mag de werkgever een werknemer verplicht met vakantie sturen?
Het initiatief voor het opnemen van vakantiedagen legt de wet bij de werknemer. Als een werknemer geen vakantiedagen opneemt, kan de werkgever alleen in zeer uitzonderlijke gevallen vakantie opleggen tegen de wil van de werknemer. Dat zou dan kunnen met een beroep op `goed werknemerschap`, of wanneer het onredelijk of onbillijk zou zijn als de werknemer geen vakantie opneemt.

7. Bouwt de werknemer tijdens ziekte vakantiedagen op?
Sinds 1 januari 2012 is de vakantiewetgeving op dit punt gewijzigd. Nu bouwt een arbeidsongeschikte werknemer gedurende de gehele ziekteperiode jaarlijks vakantiedagen op tot aan het wettelijke aantal vakantiedagen. Indien de (gedeeltelijk) arbeidsongeschikte werknemer op vakantie gaat, moet hij vakantiedagen opnemen. Ook tijdens zwangerschapsverlof en bevallingsverlof bouwt de werkneemster normaal vakantierechten op.

8. Wat als de werknemer ziek wordt tijdens zijn vakantie?
Bij ziekte tijdens de vakantie, moet de werknemer zich arbeidsongeschikt melden bij de werkgever; de resterende vakantieperiode wordt dan niet meer als vakantie aangemerkt en de werknemer krijgt zijn vakantiedagen terug. Om misbruik tegen te gaan, staan het personeelsreglement wel strenge voorwaarden. Zo moet de werknemer een medische verklaring overleggen, meewerken aan zijn spoedige herstel en eventueel op controle komen bij de bedrijfsarts.

9. Mag de werknemer vakantiedagen opsparen, bijvoorbeeld voor een wereldreis?
De werknemer mag bovenwettelijkevakantiedagen opsparen, maar de vakantieaanspraak daarover vervalt na vijf jaar. U mag van de werknemer verwachten dat het opnemen van de vakantiedagen, bijvoorbeeld in een aaneengesloten periode, in overleg gebeurt.

Wettelijke vakantiedagen vervallen na een half jaar.
Wettelijke vakantiedagen mogen dus niet meer worden opgespaard, tenzij de werknemer rederlijkerwijs niet in staat was om deze dagen op te nemen. In dat geval moet de vakantieaanspraak wel op schrift worden gesteld.

10. Mag de werknemer vakantiedagen afkopen of ruilen?
Bovenwettelijke vakantiedagen mogen worden afgekocht, maar de wettelijke vakantiedagen (van 4 x de wekelijkse werkduur) niet. De werkgever is niet verplicht om bovenwettelijke vakantiedagen van de werknemer af te kopen. Omgekeerd is de werknemer ook niet verplicht om zijn bovenwettelijke vakantiedagen te verkopen als de werkgever dat wil. Werknemers mogen bovenwettelijke vakantiedagen eventueel ook ruilen tegen andere arbeidsvoorwaarden, zoals een cursus, een fiets of een vergoeding. Dit in het kader van een eventueel bestaand cafetariamodel voor de arbeidsvoorwaarden.

11. Mag de werknemer vakantiedagen opnemen voordat hij van baan verandert?
Als uw werknemer vertrekt, mag hij de openstaande vakantiedagen opnemen, mits u zwaarwegende argumenten heeft om de vakantie niet toe te staan. Dan mag u verlangen dat de werknemer doorwerkt tot het einde van de arbeidsovereenkomst. Wel moet u dan de openstaande vakantiedagen (wettelijk en bovenwettelijk) uitbetalen. Verder moet u de werknemer een verklaring geven waaruit blijkt voor hoeveel dagen of uren hij nog recht heeft op vakantie. De vakantiedagen kan de werknemer meenemen naar de volgende werkgever. Deze is verplicht om de vrije dagen toe te staan, maar hoeft deze dan niet uit te betalen.